Single Use Plastic (SUP) wetgeving

Per 3 juli 2021 zijn diverse maatregelen voortkomend uit de Europese Single Use Plastic Directive (‘SUP-richtlijn’) in Nederland in werking getreden. Onder deze SUP-richtlijn valt ook, vanaf 5 januari 2023, de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor het vergoeden van de kosten voor opruimen, transport en verwerking van de onder deze richtlijn vallende verpakkingen met een plastic component in het zwerfafval.

Om de gevraagde duidelijkheid te kunnen geven, heeft het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat op basis van een extern adviesrapport  een afwegingskader ontwikkeld met beslisbomen, definities en voorbeelden: SUP Afwegingskader Vragen en antwoorden Carrousel ronde 1 | Rapport | Rijksoverheid.nl 
Brief van de staatssecretaris van I&W aan de tweede kamer, met toelichting op dit afwegingskader.

Er verschijnt ook een periodieke update van de voorbeeldenlijst op basis van bestaande casuïstiek. Deze ‘carrousel’ wordt zesmaal georganiseerd. De carrousel bevat vragen die binnenkomen bij de verschillende helpdeskfuncties van Rijkswaterstaat, de Inspectie Leefomgeving en Transport, het KIDV en Verpact.

In mei werden de resultaten van de eerste ronde gepubliceerd. Hierin werden tien issues behandeld, met concrete cases als voorbeelden.

Nu is de tweede update gepubliceerd, met de onderwerpen 'Het berekenen van een meerprijs', 'Consumptie op locatie' of 'Onderweg en het aanbieden van een herbruikbaar alternatief'. 

De publicaties dienen ter aanvulling op het oorspronkelijke Afwegingskader.

Het is de bedoeling dat dit jaar nog verschillende ‘Carrousel-ronden’ worden gehouden. Wie een casus of vraag wil indienen, kan terecht bij de Helpdesk Afvalbeheer van Rijkswaterstaat, onder vermelding van ‘Casus Afwegingskader SUP’. Heeft u opmerkingen naar aanleiding van de aanvulling op het Afwegingskader? Mail dan svp naar afvalbeheer@rws.nl.

Het doel van de SUP- wetgeving

Het belangrijkste doel van de SUP-richtlijn is het verminderen van de milieu-impact van wegwerpplastics (zoals ballonnen, maaltijdverpakkingen, drankverpakkingen, rietjes, en bestek). De richtlijn omvat een pakket aan maatregelen om het aandeel van wegwerpplastic in het zwerfafval en in zee (plastic soep) te verminderen. De maatregelen zijn gericht op plastic producten/verpakkingen die het meest worden gevonden op Europese stranden.

Een impactvolle maatregel is de verplichting aan producenten/importeurs (p/i's) die SUP- verpakkingen op de markt brengen tot het betalen van een vergoeding voor de kosten die publieke gebiedsbeheerders maken bij het opruimen van deze SUP-verpakkingen aanwezig in het Nederlandse zwerfafval. De hoogte van de totale vergoeding aan de gebiedsbeheerders voor alle producten en verpakkingen die onder de SUP-wetgeving vallen, wordt in juni 2024 voor het eerst over 2023 door de Minister van I&W vastgesteld. De individuele bijdrage per p/i voor de SUP-verpakkingen wordt door Verpact vanaf 2023 geheven (zie de tarieftabel).

Voor drinkbekers en een deel van de vormvaste voedselverpakkingen zijn er concrete reductiemaatregelen opgesteld die het gebruik moeten ontmoedigen.

 

Duidelijkheid termen SUP – wetgeving

Verpact heeft geconstateerd dat er onduidelijkheid bestaat over termen die gebruikt worden in de SUP – wetgeving en de bedragen die daaraan gelinkt zijn. Wij geven graag duidelijkheid.

SUP- opslag Verpact per 1 januari 2023

  • Dit bedrag is onderdeel van het tarief dat u afdraagt aan Verpact voor uw SUP- verpakkingen.
  • U betaalt dit bedrag per op de markt gebrachte SUP-weggooieenheid in aanvulling op de reguliere bijdrage. Bekijk hier hoe hoog de SUP-opslag is.
  • Het is geldig voor alle SUP-verpakkingen.
  • De middelen worden ingezet als vergoeding voor de opruiming van SUP-verpakkingen in het zwerfafval.
  • Het betalen van deze kosten is een wettelijke verantwoordelijkheid die Verpact op zich neemt namens alle producenten/importeurs van SUP-verpakkingen.

SUP meerprijs Ministerie per 1 juli 2023

  • De meerprijs geldt bij consumentenverkoop van drinkbekers en vormvaste voedselverpakkingen welke plastic bevatten en bestemd zijn voor eenmalig gebruik buiten de verkooplocatie (om mee te nemen, af te halen of te bezorgen). Bekijk hier welke verpakkingen het precies betreffen.
  • Dit is een bedrag per verkoopeenheid die de verkooplocatie verplicht aan de consument in rekening brengt.
  • Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft richtbedragen geadviseerd voor deze meerprijs. Het bedrag dient zichtbaar te zijn op de kassabon.
  • Het bedrag dat in rekening is gebracht hoeft niet te worden afgedragen.


Richtbedragen SUP meerprijs Ministerie

  • € 0,25 voor een drinkbeker
  • € 0,50 voor een maaltijd in een vormvaste verpakking
  • € 0,05 voor groente, fruit, noten in vormvaste portieverpakking

Planning onderdelen SUP-richtlijn

MaatregelVerpakkingenArtikelenTijdspad 
Consumptie-verminderingVoedselverpakkingen* Drinkbekers

EU Richtlijn: 5
NL Besluit: 8B (15d)
NL Regeling: 2

Doel: 40% reductie in 2026 t.o.v. 2022
Vanaf 1 juli 2023: On-the-go & bezorging vanaf 1 januari 2024: Op locatie
Rapportage verplichting vanaf 2022
ProductvereistenDrankverpakkingen

EU Richtlijn: 6
NL Besluit 8B (15c)

Vanaf 3 juli 2024 voor doppen en deksels
Vanaf 2025 voor gerecycled kunststof in PET flessen en 2030 in drankverpakkingen
Markerings-voorschriftenDrinkbekersEU Richtlijn: 7
NL Besluit: 8B (15e)
Vanaf 3 juli 2021
UPV

Voedselverpakkingen*
Drinkbekers
Drankverpakkingen
Zakjes en wikkels
Lichte plastic tasjes

EU Richtlijn: 8
NL Besluit: 8B (15f)
NL Regeling 3.1, 3.2, 4.1

Vanaf 5 januari 2023

Bewustmakings-maatregelen

Voedselverpakkingen*
Drinkbekers
Drankverpakkingen
Zakjes en wikkels

EU Richtlijn: 10
NL Besluit 8B (15f, lid 2)
NL Regeling: 3.3 en 4.1

Vanaf 5 januari 2023
Rapportage voor 1 augustus 2023

Belangrijk: Voor SUP-verpakkingen geldt er geen aangiftedrempel, daar waar die voor andere verpakkingen 50.000 kg is. Ook p/i’s die minder dan 50.000 kg aan SUP-verpakkingen op de markt brengen, vallen onder de nieuwe wetgeving.

Maatregelen

(1) UPV: een financiële bijdrage aan publieke gebiedsbeheerders voor het opruimen van zwerfafval veroorzaakt door SUP-producten/verpakkingen
(2) reductiemaatregelen voor drinkbekers en vormvaste voedselverpakkingen
(3) bewustwordingsmaatregelen
(4) markeringsvoorschriften op verpakkingen
(5) in een beperkt aantal gevallen een handelsverbod
(6) monitorings- en rapportageverplichtingen.

De maatregelen zijn in detail beschreven in het Besluit kunststofproducten voor eenmalig gebruik en de Regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik. Op de website van KIDV staat een praktische beslisboom om te bekijken welke maatregelen mogelijk gelden voor uw verpakkingen. Via Verpact voldoet u in ieder geval aan de UPV voor verpakkingen, de bewustwordingsmaatregelen voor verpakkingen en aan de monitorings- en rapportageverplichtingen.

Administratieve impact

De SUP-regelgeving vraagt een specifiekere aangifte en dus administratie. Eerder moest het materiaalsoort (kunststof) en het aantal kilo’s worden gerapporteerd. Door de SUP-Wetgeving wordt dat: materiaalsoort (kunststof), uitgesplitst naar type SUP-verpakking (alle kunststof bevattende drinkbekers, drankverpakkingen tot 3 liter (excl. blikjes), vormvaste voedselverpakkingen, zakjes en wikkels voor voedsel, lichte draagtassen), in kilo’s én aantallen. Voor drankflessen van PET geldt dat ook het in de flessen toegepaste gerecyclede kunststof moet worden aangegeven (in kilo’s). 

Voor drankflessen met PET als hoofdbestanddeel moeten producenten/importeurs per 2023 ook het percentage toegepast gerecycled materiaal rapporteren.

Voor SUP-verpakkingen is geen aangiftedrempel, daar waar die voor andere materiaalsoorten 50.000 kilo is. Dus ook de producenten en/of importeurs die 1 stuk SUP-verpakking op de markt brengen, vallen onder de wetgeving. Dit betekent dat er veel nieuwe P/I’s zich moeten gaan aansluiten bij Verpact om aangifte te kunnen doen over hun SUP-verpakkingen.

Let op: Per 1 januari 2023 is de definitie van het begrip 'producent of importeur' voor de Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen veranderd, lees meer. 

Bekijk onderstaande video voor meer informatie over hoe u verpakkingen die vallen onder de SUP-richtlijn moet aangeven in het aangifteformulier 2023. Of klik op de volgende link voor meer informatie over de verpakkingenadministratie. 

Financiële impact

Voor SUP-verpakkingen geldt een SUP-opslag. Dit tarief komt bovenop het reguliere materiaaltarief. Het materiaaltarief wordt berekend aan de hand van de door u aangegeven kilo’s, de SUP-opslag wordt berekend per SUP-weggooieenheid die u op de markt brengt. De tarieven kunt u hier bekijken.

Handige links

Regelhulp vanuit het ministerie SUP-meerprijs
Vanaf 1 juli 2023 en 1 januari 2024 gelden er nieuwe regels rondom het gebruik van kunststof bevattende wegwerpbakjes en -bekers (wegwerpplastic). Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat biedt regelhulp met als functie om duidelijkheid te geven over welke regels op u van toepassing zijn.

Welke maatregelen mogelijk gelden voor uw verpakkingen is afhankelijk van de sector waarin u actief bent. Vanuit het ministerie zijn er een aantal fact-sheets die hulp bieden en advies geven per sector (kantoren, bedrijven en instellingen; supermarkten, detailhandel en kiosk; horeca; evenementen; sportclubs en verenigingen; algemeen). Deze fact-sheets zijn hier te vinden.

UPV niet-verpakkingsproducten
Uitgebreide productenverantwoordelijkheid geldt ook voor een aantal producten, die buiten de verantwoordelijkheid van AFV liggen. Namelijk voor: ballonnen, vochtige doekjes, tabaksproducten met filter en losse filters. Informatie rondom regelgeving voor deze producten is hier te vinden.

Meer informatie?
https://zwerfafval.rijkswaterstaat.nl/wegwerpplastic

Eerste webinar over de SUP richtlijn (subtitled)

Bekijk webinar

Tweede webinar over de SUP richtlijn (subtitled)

Bekijk webinar

Inhoud SUP- richtlijn

Wie betaalt

SUP of geen SUP Verpakking

Aangifte

BTW

Meerprijs

Verpact heeft geen bevoegdheid over de SUP meerprijs. De meerprijs komt ten goede aan de onderneming die het verpakt product aan de consument verkoopt. Wel is er gemerkt dat hier veel vragen over zijn. De onderstaande sectie bevat vragen en antwoorden. De antwoorden komen vanuit het ministerie. Verpact is niet verantwoordelijkheid voor de juistheid van de beantwoording.

Cookies

Ook onze website maakt gebruik van cookies. Bijvoorbeeld functionele cookies die de website goed laten werken. Deze cookies zijn automatisch ingesteld en anoniem. Wil je een optimale website-ervaring? Daar kun je hieronder toestemming voor geven. Net als voor het gebruik van cookies van derden. Lees meer