Wij spelen een centrale rol in het circulair maken van de verpakkingsketen. Vanuit de UPV zorgen wij ervoor dat verpakkingen op een slimme en efficiënte manier worden ingezameld en gerecycled, inclusief het statiegeldsysteem. 

Verder helpen we producenten en consumenten om circulaire keuzes te maken en stimuleren hergebruik. Hiermee behouden we kostbare grondstoffen in de keten, verminderen we zwerfafval en microplastics en beperken we de impact van verpakkingen op het milieu. Ook Supporter van Schoon, met als doel zwerfafval voorkomen, is een initiatief van Verpact. Ook Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV), dat organisaties helpt bij het maken van onderbouwde en realistische verpakkingskeuzes en Statiegeld Nederland zijn onderdeel van Verpact. 

Verpact financiert de recyclingketen van verpakkingen 

De inzameling, sortering en recycling van verpakkingen wordt gefinancierd door de bedrijven die verpakte producten in Nederland op de markt brengen. Zij doen dit door over hun verpakkingen een heffing (de Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen) te betalen aan Verpact. Daaruit worden de gemaakte kosten voor inzameling, sortering en recycling van huishoudelijk verpakkingsafval vergoed: de gemeenten ontvangen een vergoeding voor de ingezamelde kilotonnen verpakkingsafval, bijvoorbeeld via de glasbak of de PMD-kliko’s. Vervolgens worden sorteerders en recyclers betaald voor de verdere verwerking tot nieuwe grondstoffen. Ook de kosten van bijvoorbeeld het legen van de glas- en oudpapierbakken en het transport van het verpakkingsafval worden betaald door Verpact.

De tarieven die de bedrijven aan Verpact betalen over hun verpakkingen zijn gebaseerd op de kosten die we per materiaalsoort maken voor de inzameling, sortering, verwerking en vermarkting. Zo is bijvoorbeeld het tarief voor plastic verpakkingen hoger dan dat van andere verpakkingsmaterialen omdat de kosten voor de sortering en recycling van plastic verpakkingen hoger zijn. 

In het tarief zit ook voor iedere materiaalsoort een vast bedrag aan algemene systeemkosten. Dit zijn bijvoorbeeld kosten voor monitoring, preventie van zwerfafval (Supporter van Schoon) en het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV).   

Onderstaand overzicht geeft inzicht in de hoogte van de opbrengsten en kosten.  

Opbrengsten en kosten 

Voor de periode 1 januari tot en met 31 december 2022 bedragen de opbrengsten en kosten van Verpact1 (toen Stichting Afvalfonds Verpakkingen geheten):

Toelichting 

Opbrengsten 

Afvalbeheerbijdrage 
De inkomsten van Verpact bestaat uit de afvalbeheerbijdrage die geïnd worden bij de bedrijven die verpakte producten op de markt brengen. Deze afvalbeheerbijdrage wordt berekend aan de hand van het aantal kilo verpakkingen dat een bedrijf op de markt brengt, onderverdeeld naar materiaalsoort. Elke materiaalsoort heeft een eigen tarief, gebaseerd op de kosten die worden gemaakt voor inzameling en recycling van het betreffende verpakkingsmateriaal. De tarieven voor de afvalbeheerbijdrage zijn dus gebaseerd op wat het in totaal per materiaalsoort kost om deze materialen in te zamelen en te recyclen. Ook eventuele opbrengsten van het gerecyclede materiaal worden meegenomen in de berekening van het tarief. 

Systeembijdrage 
Naast de afvalbeheerbijdrage hanteren we voor iedere materiaalsoort hetzelfde tarief voor de algemene systeemkosten, de systeembijdrage. Dit zijn bijvoorbeeld kosten voor monitoring, preventie van zwerfafval (Supporter van Schoon) en het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). 

Preventie zwerfafval 
De opbrengsten voor preventie zwerfafval zijn onderdeel van de systeembijdrage en werden aangewend voor de financiering van het impulsprogramma zwerfafval (2013-2022, zie ook toelichting bij ‘Kosten’). 

Kosten 

Ketenkosten 
Met de afvalbeheerbijdrage die de bedrijven betalen die verpakte producten in Nederland op de markt brengen, vergoedt Verpact de inzameling en recycling van de verpakkingen.  

Glazen verpakkingen 
De kosten voor glazen verpakkingen hebben voornamelijk betrekking op vergoedingen die aan gemeenten worden betaald voor de inzameling en verwerking van glazen verpakkingen. De opbrengsten van het glas (glasscherven hebben een positieve waarde) worden hierin verrekend. In 2022 werd 401 kiloton (89%) gerecycled.  

Verpakkingen papier en karton 
De kosten hebben hoofdzakelijk betrekking op registratievergoedingen die Verpact betaalt aan gemeenten voor doorgeven van de hoeveelheid ingezameld en verwerkt oud papier en karton. In 2022 werd 1265 kiloton (90%) gerecycled. 

Plastic verpakkingen  
Dit zijn kosten voor de inzamelvergoedingen aan gemeenten voor bron- en nascheiding en voor de op- en overslag, transport, sortering en verwerking van gesorteerde plastic verpakkingen. In geval van nascheiding ook kosten van de nascheidingsinstallaties. In 2022 werd 258 kiloton (46%) gerecycled. 

Drankenkartons 
Dit zijn de kosten voor de inzamelvergoedingen aan gemeenten voor bron- en nascheiding en kosten voor de op- en overslag, transport, sortering en verwerking van gesorteerde drankenkartons. In geval van nascheiding ook kosten van de nascheidingsinstallaties.  

Aluminium verpakkingen 
Dit zijn de kosten voor de inzamelvergoedingen voor bron- en nascheiding en kosten voor de op- en overslag, transport, sortering en verwerking van gesorteerd aluminium. In geval van nascheiding ook kosten van nascheidingsinstallatie. In 2022 werd 34 kiloton (70%) gerecycled. 

Overige metalen verpakkingen 
Dit zijn de kosten voor de inzamelvergoedingen voor bron- en nascheiding en kosten voor de op- en overslag, transport, sortering en verwerking van gesorteerd metaal. In geval van nascheiding ook kosten van nascheidingsinstallatie. In 2022 werd 142 kiloton (95%) gerecycled. 

Impulsprogramma zwerfafval  
In de Raamovereenkomst 2013-2022 is afgesproken dat het verpakkende bedrijfsleven, vertegenwoordigd door de stichting Verpact, € 20 miljoen per jaar ter beschikking stelt voor de preventie van zwerfafval. Gemeenten konden gedurende de periode van de Raamovereenkomst 2013-2022 (deels met terugwerkende kracht) aanspraak maken op de tegoeden die zij hebben bij de stichting. De overige kosten  van € 3,3 miljoen hebben betrekking op de uitvoeringskosten van Nederland Schoon voor bijvoorbeeld het organiseren van de Landelijke Opschoondag,  zwerfafvalprojecten in samenwerking met scholen, bedrijven en gemeenten, onderzoek en campagne.  

Uitvoeringskosten 
De uitvoeringskosten van Verpact hebben betrekking op kosten van personeel en organisatie, IT, monitoring, kenniscentrum, communicatie etc. 

Financiële opbrengsten en kosten 
Over het banksaldo moest Verpact vanwege de negatieve rentenstand in 2022 rentekosten betalen. 

Per saldo verrekening overschotten en tekorten 
Verpact is een stichting zonder winstoogmerk en streeft niet naar vermogensvorming. Er zal echter jaarlijks een tekort of een overschot ontstaan, als gevolg van het verschil tussen de in een kalenderjaar daadwerkelijk gemaakte netto kosten van inzameling, verwerking en vermarkting per materiaalsoort en de in hetzelfde kalenderjaar ontvangen Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen per materiaalsoort. Tekorten en overschotten worden verrekend over de eerstvolgende drie kalenderjaren na vaststelling van het overschot of tekort. Over 2022 is € 13,3 miljoen verrekend met overschotten en tekorten uit het verleden. 

Vennootschapsbelasting 
Het saldo van de systeembijdrage en kosten preventie zwerfafval en uitvoering is onderhevig aan vennootschapsbelasting. 

De bepalingen ten aanzien van de inzameling en recycling van verpakkingen zijn vastgelegd in het Besluit beheer verpakkingen 2014. Het Besluit beheer verpakkingen is de vertaling van de Europese Verpakkingenrichtlijn naar Nederlandse wet- en regelgeving. Het bevat de Nederlandse omzetting van de Europese regels over o.a. producentenverantwoordelijkheid en recycledoelstellingen maar ook over de samenstelling van verpakkingen (om schadelijkheid van die verpakkingen in het afvalstadium te voorkomen). Dit zijn bijvoorbeeld maatregelen om de hoeveelheid verpakkingsafval zoveel mogelijk te beperken en een verpakking dusdanig te ontwerpen en te vervaardigen dat de recycling wordt vergemakkelijkt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten en Verpact hebben in 2019 nieuwe afspraken gemaakt voor de inzameling en recycling van verpakkingsafval. Deze zijn vastgelegd in de Ketenovereenkomst. In deze Ketenovereenkomst staan afspraken ter aanvulling en opvolging van de Raamovereenkomst.

De bepalingen ten aanzien van een aantal eenmalige kunststofproducten zijn in Nederland vastgelegd in het Besluit kunststofproducten voor eenmalig gebruik en de Ministeriële regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik. In deze wetgeving, ter implementatie van de Europese Single Use Plastics richtlijn, is opgenomen dat bepaalde kunststofproducten (waaronder sommige verpakkingen) niet meer in de handel mogen worden gebracht,  moeten zijn voorzien van een speciale markering of aangepast moeten worden. Daarnaast geldt uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor onder andere 5 verpakkingstypen: drinkbekers, lichte kunststof draagtassen, drankverpakkingen, voedselverpakkingen met of zonder deksel en zakjes en wikkels die voedingsmiddelen bevatten. Van deze verpakkingen moet per jaar worden gemeld hoeveel (in gewicht en aantal) er van in Nederland op de markt is gebracht en in het geval van PET-flessen moet worden aangegeven hoeveel (in gewicht) gerecycled materiaal in de fles verwerkt is.

Afspraken over de Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen zijn vastgelegd in de algemeen verbindende Afvalbeheerbijdrageovereenkomst Verpakkingen 2023 - 2027

Meer lezen over ons beleid met betrekking tot de tarieven? Dat kan hier.