Elke Verpakking telt

Door de uitbreiding van de producentenverantwoordelijkheid,de hogere normen, en ook de wereld die om ons heen verandert, krijgen wij meer dan voorheen de rol als regisseur van de keten, met als doel: meer en beter recyclen tegen beheersbare kosten.Daarvoor werken we nauw samen met onze uitvoeringsorganisaties Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV), Nederland Schoon, Nedvang B.V. en Statiegeld Nederland. En met alle bedrijven, gemeenten en consumenten die helpen om de doelstellingen te halen. 

Duurzamere keuzes maken 
Glazen potjes, papieren zakken, plastic folies,verpakkingen zijn er in vele maten, vormen en materialen. En allemaal hebben ze hun specifieke geweldige eigenschappen. Ze houden ons eten vers en zorgen ervoor dat producten ons zonder schade bereiken. We kunnen niet zonder, maar het kan wel minder. ‘We zullen zuiniger om moeten gaan met onze dagelijkse producten én duurzamere keuzes moeten maken’, zegt algemeen directeur Hester Klein Lankhorst. ‘Het belang van recycling en verduurzaming van verpakkingen is in het licht van de energie- en grondstoffenschaarste, mede door de oorlog in Oekraïne, actueler dan ooit. In recycling is Nederland een koploper, niet alleen op gebied van verpakkingen, maar ook breder. In de laatste Europese cijfers staan we na België aan kop. Nederland recyclet nu al 82% van de verpakkingen. Maar voor de volgende stap moeten we opschalen in de aanpak.’ 

Volwassen keten 
Het hele systeem is gebouwd op de gedachte: de vervuiler betaalt: de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Producenten en importeurs, alle bedrijven die verpakkingen maken of gebruiken, zijn verantwoordelijk voor de inzameling, sortering en recycling van hun verpakkingen. Zij betalen dat dus zelf via de Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen aan het Afvalfonds. Makkelijk recyclebare plastic verpakkingen hebben nu al een gedifferentieerd tarief. Wel zo eerlijk.

De bijdrage van de producenten wordt uitgekeerd aan gemeenten, sorteerders en recyclers om in te zamelen en te recyclen.De recycling van glas, papier/karton, metaal en hout zijn succesverhalen. We hebben de afgelopen decennia laten zien dat we dit kunnen, de percentages voor recycling liggen tussen de 70-90%. Dat is zeer hoog. Maar op het gebied van plastic verpakkingen moeten stappen worden gezet. Bedrijven zijn steeds meer bezig om verpakkingen duurzamer en beter recyclebaar te maken. Zij pakken hiermee steeds vaker hun verantwoordelijkheid en overheidsbeleid stuurt steeds strakker op hoge percentages recycling en hergebruik. ‘Er is in Nederland een volwassen keten ontstaan, waarin gemeenten, inzamelaars, sorteerders, nascheiders en recyclers samenwerken’, zegt Klein Lankhorst. ‘En waarin aan de voorkant bij ontwerpers een mindset is gegroeid die wij ‘design for recycle’ noemen.’

Meer gebeuren voor plastic
De recycling van glas, papier/karton, metaal en hout zijn de succesverhalen. Maar bijvoorbeeld op het gebied van plastic verpakkingen moet er meer gebeuren. ‘Makkelijkere inzamelsystemen en de kwaliteit van inzameling moet omhoog.Want zonder kwaliteit geen circulariteit. Ook is er meer innovatie in sortering, recycling en toepassing nodig. Meer van elkaar leren in de keten en daardoor al met al hogere recyclingpercentages halen, met name bij plastic. Het Afvalfonds pakt hier steeds meer de rol van aanjager op, door bijvoorbeeld beloftevolle innovaties feedstock of afzet te garanderen en door samen te werken met investeerders.’

Grondstoffen opnieuw gebruiken
Om die initiatieven aan te jagen werkt Afvalfonds Verpakkingen met haar uitvoeringsorganisaties nauw samen in de keten. Met als gezamenlijk doel verpakkingen om te zetten naar grondstoffen die opnieuw te gebruiken zijn. Er vindt veel innovatie plaats, vanaf het ontwerp van de verpakking tot de toepassing na gebruik. Glasscherven, pulp van papier en karton, blikmateriaal en plastic korrels, het is allemaal weer input voor een nieuwe gebruikscyclus. ‘Ja, wij zijn ambitieus. We willen voort als het gaat om de verduurzaming van onze wereld en zorgen voor blijvende verbetering en vernieuwing van de recycleketen in Nederland. Wij zijn daarom, met de hele keten, altijd op zoek naar optimalisaties, nieuwe technieken en goed werkende samenwerkingsverbanden.’

Uitvoeringsorganisaties:
advies en hulp bij elke stap
Het meest duurzaam is natuurlijk helemaal geen verpakking. ‘Maar’ zegt Klein Lankhorst, ‘dat is niet altijd een optie. Om de redenen die hiervoor al zijn genoemd: bescherming, houdbaarheid. We kunnen via het KIDV bedrijven en ontwerpers wel helpen bij het verduurzamen van hun verpakkingen. ‘Design for recycle’ is ons motto. Een goed recyclebare verpakking juichen we toe. Bedrijven betalen er een lager tarief voor dan voor verpakkingen die niet goed te recyclen zijn. Zo stimuleren we innovatie. Het is een onderdeel van onze nieuwe rol als aanjager en regisseur.’Nedvang adviseert de gemeenten bij hun dagelijkse inzameling en controleert de systemen. Gemeenten kiezen hun inzamelsysteem zelf en moeten vervolgens hun inwoners stimuleren afval te scheiden en te informeren
waar ze wat moeten inleveren. Nederland Schoon helpt ondertussen met bewustwordingscampagnes rondom zwerfafval. ‘Toch zien we dat zwerfafval nog stijgt in de natuurgebieden en steden. Wel daalt het op de stranden.’ Statiegeld Nederland coördineert alles wat over statiegeldflessen en -flesjes gaat. ‘Ook deze inzameling moet zo makkelijk mogelijk zijn voor iedereen. Veel sportverenigingen doen mee als inzamelpunt voor kleine plastic flesjes. Het is mooi om te zien dat recycling zo leeft.’ 

Kwaliteit van inzameling
Maar belangrijk voor het succes van recycling is goede afvalscheiding door de consument of via een geavanceerd nascheidingsysteem. ‘We kunnen verpakkingen pas goed omzetten naar een bruikbare grondstof als er door consumenten, gemeenten en sorteerders goed gescheiden en gesorteerd wordt. Hoe zuiverder het aanbod van materialen, hoe beter we kunnen recyclen én hoe hoger de kwaliteit van de grondstof. Onafhankelijk en transparant
onderzoek moet hier helpen om uiteindelijk de goede van de minder goede inzamelsystemen te onderscheiden.’ 

Gesloten kringloop 
‘We zijn op de goede weg om toe te werken naar een gesloten kringloop, maar we hebben nog flink wat stappen te maken. Ik werk met veel enthousiasme en trots samen met alle partijen in de recycleketen aan een toekomst waarin steeds meer verpakkingen worden hergebruikt. Met elkaar gaan we het halen. Elke verpakking telt!’