Verhoging inzameling plastic drankflessen
5400 extra inleverpunten waar consument statiegeld terugkrijgt
Te veel kleine plastic drankflesjes worden nog niet ingeleverd. Daarom gaat Stichting Afvalfonds Verpakkingen aan de slag met maatregelen uit het plan van aanpak ‘Verhoging inzameling drankflessen’ zoals opgesteld door PwC. Dit plan brengt in kaart hoe de inzameling van plastic drankflessen kan worden verhoogd. En zo te bouwen aan een toekomstbestendig statiegeldsysteem voor Nederland. Dat gebeurt door op drie terreinen in totaal zes maatregelen te treffen: infrastructuur en logistiek, reikwijdte van het systeem en consumentengedrag.
Infrastructuur en logistiek: 5.400 extra inleverpunten
Consumenten moeten op meer plekken statiegeld kunnen terugkrijgen voor hun plastic drankflessen- en flesjes. Dat is de inzet van het Afvalfonds Verpakkingen, nu is gebleken dat te veel kleine PET-flessen nog niet worden ingeleverd. Het Afvalfonds spreekt met verschillende partijen over de plaatsing van innamemachines. De uitbreiding van het aantal inleverpunten bestaat uit 800 extra statiegeldmachines in en nabij supermarkten, 1.800 extra statiegeldmachines op andere locaties waar dagelijks veel mensen samenkomen, zoals onderwijsinstellingen, de NS, horeca, dagattracties, winkelcentra, festivals, strand en luchthavens en 2.800 extra handmatige innamepunten. Hiermee krijgen consumenten in het hele land veel meer mogelijkheden hun plastic drankflessen tegen uitbetaling van statiegeld in te leveren. Dit zal de inzamelcijfers flink verhogen.
Hester Klein Lankhorst, algemeen directeur: “We willen écht een verschil maken. Om een idee te geven wat dit praktisch betekent: een uitbreiding van 2.800 statiegeldmachines betekent dat er ongeveer 100 machines per maand bijkomen. Dat zijn er vanaf nu 30 maanden lang zo’n 5 per werkdag. Inclusief voorbereiding, installatie en het opzetten van beheer en logistiek. Voor alle betrokken partijen een mooie, maar ook flinke klus.”
Reikwijdte van het systeem
De wettelijke doelstelling van 90% inzameling plastic drankflessen gaat over alle plastic drankflessen, ook die zonder statiegeld. Op 16% van alle plastic drankflessen zit geen statiegeld. Deze flessen mogen nu maar voor een beperkt deel worden meegeteld als deze via de nascheiding of inzameling van PMD (plastic, metaal en drankenkartons) terug worden gewonnen voor recycling. Om de doelstelling te kunnen halen zijn ook deze flessen van belang.
Een deel van deze plastic drankflessen zonder statiegeld is gemaakt van PET, het type plastic dat nu al in het statiegeldsysteem zit, en is technisch gezien toe te voegen. Een ander deel van de drankflessen zonder statiegeld is gemaakt van andere typen plastics, waardoor toevoegen aan het systeem niet zo maar mogelijk is zonder de bruikbaarheid van het gerecyclede PET (‘recyclaat’) in gevaar te brengen. We gaan met de producenten van deze flessen in gesprek over de mogelijke oplossingen.
Consumentengedrag
Naast bovengenoemde maatregelen blijven we de consument motiveren en stimuleren om statiegeldverpakkingen terug te brengen, met grote landelijke campagnes en activatieacties. Gedragsverandering kost tijd maar we hebben er alle vertrouwen in dat de consument het statiegeldsysteem op plastic flessen (en blikjes) binnen een paar jaar volledig zal omarmen.
Realistisch tijdpad: andere landen als voorbeeld
PwC heeft ook de ervaringen in landen waar statiegeld succesvol is ingevoerd meegenomen. Daaruit blijkt dat andere Europese landen tussen de twee en elf jaar nodig hadden om te groeien naar 90% inzameling. De landen die de beste resultaten halen zijn Noorwegen en Denemarken. Zij hadden ruim acht jaar nodig om 90% inzameling te behalen. Het huidige tijdpad voor Nederland, met de uitbreiding van de infrastructuur en reikwijdte van het systeem, is ambitieuzer: in 2026 zal de vereiste 90% inzameling van plastic drankflessen worden gehaald.
Brede maatschappelijke samenwerking nodig
Om in 2026 het inzameldoel van 90% van alle plastic drankflessen (met én zonder statiegeld) te halen, is een bredere maatschappelijke samenwerking nodig. Er wordt dan ook breed samengewerkt met veel nieuwe partners, zoals winkelcentra, het OV, luchthavens, attractieparken, scholen en festivals.
Ook start in januari een pilot samen met de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland (MNH) om samen met wijkbewoners te onderzoeken hoe we hen kunnen stimuleren om nog meer statiegeldverpakkingen in te leveren. Sijas Akkerman, directeur van de MNH: “Met deze pilot willen we inzicht krijgen in hoe we mensen kunnen stimuleren ook dicht bij huis actief drankflessen en -blikjes in te leveren. Dat gaan we doen door het inleveren voor inwoners van wijken en buurten makkelijker te maken. En dat gaan we ook doen door bijvoorbeeld de opbrengst van de inzameling ten goede te laten komen aan groene of sociale projecten in de eigen wijk. Zo willen we onderzoeken of je naast duurzaamheid ook andere waarden kunt inzetten om het inzamelen en inleveren te bevorderen.”
Klein Lankhorst: “Zo willen we samen bouwen aan een toekomstbestendig statiegeldsysteem. Een systeem dat decennia lang goed moet werken, als een van de pijlers voor een circulaire economie.”
Het Afvalfonds heeft het plan van aanpak conform afspraak aangeboden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en zal hierover nader met hen in overleg treden. Ook zal het Afvalfonds ieder kwartaal aan de ILT rapporteren over de voortgang van de uitvoering van het plan van aanpak.